Cukrzyca jest pierwszą chorobą niezakaźną, którą ONZ uznał za epidemię XXI wieku. Istnieje kilka typów cukrzycy. Najczęściej spotyka się jednak cukrzycę typu I, która ma charakter autoimmunologiczny, oraz cukrzycę typu II o charakterze metabolicznym. Istnieje również tzw. cukrzyca ciążowa, która rozwija się u kobiet spodziewających się dziecka. Z tego wynika, że narażonych na występowanie cukrzycy jest naprawdę wiele osób!
Z tekstu dowiesz się:
- jakie wyróżnia się typy cukrzycy i jakie są ich przyczyny,
- czy przed cukrzycą można się bronić.
Według statystyk w 2015 r. na całym świecie żyło 415 mln osób ze zdiagnozowaną cukrzycą, a kolejne 193 mln nie były świadome swojej choroby. Szacuje się, że w 2040 r. cukrzyca będzie dotyczyć aż 642 mln osób. W Polsce żyje około 3 mln chorych. Co ważne, częstotliwość występowania cukrzycy rośnie wraz z wiekiem – wśród osób powyżej 65. roku życia wynosi nawet 25-30%. Z pewnością można więc postrzegać cukrzycę jako typową chorobę wieku starczego.
Cukrzyca – przyczyny
Cukrzyca jest chorobą, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi. Może ono jednak wynikać z różnych przyczyn. W związku z tym wyodrębniono kilka zasadniczych rodzajów cukrzycy.
- Cukrzyca typu 1
Jest to najprawdopodobniej choroba o podłożu genetycznym i autoimmunologicznym. W jej przebiegu przeciwciała atakują komórki produkujące insulinę, w efekcie czego dochodzi do jej całkowitego braku w organizmie. Cukrzyca typu 1 ma bardzo gwałtowny, szybki przebieg, a jej objawy występują nagle – najczęściej rozpoznaje się ją u dzieci oraz osób poniżej 30. roku życia.
- Cukrzyca typu 2
Określana jest także mianem insulinooporności. W jej przypadku trzustka produkuje co prawda insulinę, ale organizm pacjenta wykazuje oporność na jej działanie. Cukrzyca typu 2 ma charakter metaboliczny, a wśród jej czynników ryzyka wymienia się m.in. podeszły wiek, nieprawidłową dietę, niedobór aktywności fizycznej i ogólnie rozumiany niezdrowy tryb życia.
- Cukrzyca ciążowa
Jak sama nazwa wskazuje, ten typ cukrzycy dotyczy jedynie kobiet spodziewających się dziecka. Tak jak pozostałe odmiany choroby, cukrzyca ciążowa wymaga specjalistycznego leczenia – w innym przypadku może mieć poważne konsekwencje zarówno dla matki, jak dla dziecka. Dowiedziono, że cukrzyca ciążowa, nawet leczona, zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 u matki i dziecka w przyszłości.
- Inne specyficzne typy cukrzycy
Mogą być one efektem genetycznych nieprawidłowości w działaniu insuliny produkowanej przez trzustkę, chorób trzustki i innych gruczołów wydzielania wewnętrznego, a nawet przyjmowania niektórych leków czy długotrwałego kontaktu z pewnymi substancjami chemicznymi.
Czy cukrzycy można zapobiegać?
O ile w przypadku cukrzycy typu 1 nie ma możliwości profilaktyki, bo jest to choroba o podłożu autoimmunologicznym, o tyle cukrzycy typu 2, często występującej m.in. u seniorów, można w dużej mierze zapobiegać.
Bardzo ważna jest przede wszystkim prawidłowa dieta. Należy jeść 4-5 niewielkich posiłków dziennie, pamiętając, by były one bogate we wszystkie składniki odżywcze, witaminy i minerały. Istotne jest przede wszystkim ograniczenie spożywania węglowodanów prostych, znajdujących się m.in. w białym pieczywie, słodyczach, ciastach, gotowych sosach czy napojach gazowanych. Ich miejsce w codziennym jadłospisie powinny zająć węglowodany złożone: ciemne pieczywo, kasze, pełnoziarniste makarony i warzywa w każdej postaci. Mięso wieprzowe i wołowe warto zamienić na drób i ryby.
Nie można zapominać o regularnym ruchu. Badania dowiodły, że aktywność fizyczna nie tylko pomaga w ustabilizowaniu stężenia glukozy we krwi, ale ma także olbrzymie znaczenie w profilaktyce chorób układu krążenia i nowotworów. Oczywiście musi to być aktywność dostosowana do wieku i możliwości danego pacjenta – w przypadku seniorów poleca się głównie spacery, gimnastykę, nordic walking czy pływanie.
Co jakiś czas koniecznie trzeba też zmierzyć poziom glukozy – można to zrobić w każdej przychodni albo w domu, przy użyciu osobistego glukometru. Szybko wykrytą cukrzycę można dość łatwo uregulować, co ochroni nas przed niebezpiecznymi powikłaniami.
Źródła:
https://rpp.gov.pl/raport_cukrzyca_18.pdf
https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2017/02/Geriatria-2016_2_07.pdf
https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/typ1/65948,cukrzyca-typu-1
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=4&ved=2ahUKEwiqvIz-wKbnAhVumYsKHTxyBowQFjADegQIAhAC&url=https%3A%2F%2Fcukrzyca.info.pl%2Fcontent%2Fdownload%2F17716%2F267130%2Ffile%2FZalecenia%2520PTD%25202019_PL.PDF&usg=AOvVaw1rtxbY6V3LVFMF7qdz3H41
Dodaj komentarz